१. सार्बजनिक खर्च अर्थतन्त्रको आकारको २५ प्रतिशत र बजेटको आकारको ९० प्रतिशत हुने गरी आगामी बजेट र खर्च निर्माण गर्दा यथार्थपरक हुने छ | यस अनुरुप आउँदो बजेटको आकार रु. १६५० अरब (जिडिपिको २८ प्रतिशत) हुनेछ भने वास्तविक खर्च करिब रु. १४८० अरब बराबरको हुनेछ | बित्त व्यवस्थापनलाई प्रभावकारी बनाउन र सार्बजनिक खर्चको गुणस्तर अभिवृद्धि…
साढे १६ खर्बहाराहारीको बजेट ल्याउँदा उचित हुन्छ
देशको अर्थतन्त्र शिथिल छ । अर्थतन्त्रको बाह्य क्षेत्रमा केही सुधार देखिए पनि आन्तरिक अर्थतन्त्र चलायमान हुन सकेको छैन । राजस्व कम उठेका कारण सरकारलाई साधारण खर्च धान्नसमेत धौ–धौ परिरहेको छ । सरकारले चालू आर्थिक वर्षको बजेटमा लिएका अधिकांश लक्ष्य पूरा हुन सकेका छैनन् । यो परिस्थितिमा आगामी आवको बजेट कस्तो आउला भन्ने सर्वत्र चासो छ । यसै सन्दर्भमा अर्थतन्त्रको अवस्था,…
*अर्थतन्त्रको संकटमोचन*
सन् २०१७ अक्टोबर सम्म बिदेशी मुद्रा संचिति निरन्तर चुलिएर घट्ने क्रम सुरुभएको थियो | सो अवधि सम्म विप्रेषण आप्रहवाले ब्यापार घाटा परिपूर्ति गरेको अवस्था थियो | तर त्यस पछि भने विप्रेषण आप्रहवाको वृद्धि दर र ब्यापार घाटा को वृद्धि दर बीचको खाडल उच्च दरले बढ्दै जाँदा चालु खाता घाटामा परिणत हुदै गत बर्ष आइपुग्दा हाल…
राजनैतिक संक्रमण र अर्थतन्त्र
मङ्सिर ४ गतेको प्रतिनिधि सभाको चुनाब पछि नेपालको राजनीति अनपेक्षित ढंगले अनिश्चित र अस्थिर रह्यो | तेस्रो ठुलो पार्टीले नेतृत्व गर्ने गरी दुई फरक गठबन्दन बन्दै सत्ताको साझेदारी परिवर्तन भयो | सत्ता समिकरणमा एमालेको प्रवेश संगै चुनाबको बेला बनेको गठबन्धन भत्किए पनि राष्ट्रपति चुनाब सम्म आइपुग्दा भने सत्ता समिकरणमा कांग्रेसको पुन आगमनले पुरानै गठबन्धन सत्तामा…
National Priority: Electric Cooking or Electrical Vehicle?
गत श्रावण महिनामा नेपाल आर्थिक पत्रकार समाज (सेजन) ले आयोजना गरेको विद्युत् व्यापार विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा नेपाल बिद्युत प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङ्गसंग केही महत्वपुर्ण बिषयमा हाम्रा फरक मत देखिए | बिजुली निर्यातले देशको अर्थतन्त्र तथा बाह्य क्षेत्रमा दिने योगदान, निजि प्रयोगको लागि विद्युतीय सवारी साधन आयातमा दिइएको बिशेष भन्सार सुबिधा को औचित्य र उद्योगमा…
Transformation Of Education
“नागरिकमा लगानी गर्न शिक्षालाई प्रथामिकरण गर” भन्ने नारा सहित आज विश्वभर अन्तराष्ट्रिय शिक्षा दिवस मनाइदैछ | शिक्षा क्षेत्रको अर्थतन्त्र र रोजगारीमा ठुलो योगदान छ | मुलुकको आर्थिक उत्पादनमा शिक्षा क्षेत्रको आठ प्रतिशत सहित चौथो ठुलो योगदान छ र त्यति नै प्रतिशत सहित रोजगारीमा पाँचौ ठुलो योगदान छ | गत बर्ष एक लाख बाह्र हजार भन्दा धेरै (औसतमा दैनिक तीन सय) नेपाली बिद्धार्थीले शिक्षा मन्त्रालयबाट विदेश पढ्नको लागि प्रमाणपत्र (एनवोसी) लिएका थिए भने राज्यले औपचारिक माध्यम बाट करिब ६८ अरब रुपैया बराबरको बिदेशी मुद्रा खर्चेको थियो | कोरोना प्रकोप घट्ने क्रम संगै विदेशिने बिद्यार्थीको संख्या पनि उल्लेख्य बढेको छ
KHULJAA SIMSIM
असीको दशक देखि नेपालमा भिडियो मार्फत फिल्म प्रदर्शन गर्ने अभ्यास सुरु भएको थियो | पोखराको सिनेमा घरमा धर्मेन्द्र अभिनित सिनेमा देखाउन रोक थियो, त्यसैले धर्मेन्द्र र हेमा मालिनी अभिनित हिन्दी सिनेमा “अलिबाबा और चालिश चोर” भिडियोमा हेरेको थिएँ | त्यो चलचित्रको सबै भन्दा रोचक र नबिर्सने शब्द “खुल्जा सिमसिम” थियो | चालिस जना चोरको नाइकेले…
अबको १० वर्ष नेपालको अर्थतन्त्र गम्भीर जोखिममा छ, रेमिट्यान्सले मात्रै धान्दैनः विश्वास गौचन
लामो समय मुलुकको अर्थतन्त्र बाह्य सूचकका कारण दबाबमा पर्यो । यो चुनौती सामना गर्न सरकार र केन्द्रीय बैंकले चालेको कदमका कारण केही सकारात्मक संकेत देखियो । केही नकारात्मक दबाब पनि परेको थियो । विगतमा विदेशी मुद्राको सञ्चितिमा आएको उच्च कमीले सरकार कतिपय वस्तु आयातमा प्रतिबन्ध लगाउने अवस्थासम्म पुग्यो । अहिले राजस्वमा आएको उच्च गिरावटले चालु…
अर्थतन्त्र र अर्थमन्त्री
पौष १० गते अपराह्न्य देशको राजनीतिले फरक मोड लियो | देउबाले प्रधानमन्त्रीको पद नछोड्ने भए पछि सत्ता गठबन्धनलाई तोड्दै प्रचण्डले एमाले र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी लगाएतका अन्य साना दललाई समेटेर हालै सम्पन्न निर्वाचन पछिको नयाँ सरकार बनाए | नेपालको संविधानले व्यवस्था गरे बमोजिम यो सरकार कम्तिमा दुई बर्ष रहनेछ भने सरकारमा जाने पार्टी बीच समझदारी…
अर्थतन्त्रको संरचना परिवर्तन नगर्ने हो भने हामी सधैँ जोखिममै हुनेछाैँ
*उज्यालो नेटवर्क रेडियो कार्यक्रमको अन्तरवार्तामा आधारित लेख* राष्ट्र बैंकले केही समय अगाडि चार महिनाको तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको छ । त्यसलाई हेर्दा चार महिनामा अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा केही प्रगति भएको दखिन्छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा बाहिरी क्षेत्रमा परेको चाप यो आर्थिक वर्षको पहिलो चार महिनाको तथ्याङ्क हेर्दा केही सुधार देखिन्छ । तर अब आउने दिनमा…
सर्बत्र गैर-जिम्मेवारीपनको पराकाष्ट
राजनैतिक पार्टीहरुको घोषणा पत्र सम्बन्धि धेरै पत्रकारहरुले फोन गरेर मेरो धारणा बारे जिज्ञासा राख्नु भयो | पत्रिकामा हेडलाइनको रुपमा छापिएको केही कार्यक्रम र बुंढा पढ्दा राजनैतिक पार्टीहरुको चुनाबी घोषणा पत्र पढ्ने जाँगर नै मर्यो | हाम्रो सन्दर्भमा चुनाबी घोषणा पत्र फगत एउटा औपचारिकता र झुटो आश्वाशन तथा दिवा सपनाको पुलिन्दा हो | घोषणा पत्र पढेर…
विप्रेषण, कर्जा, आयात र जग्गामा रुमलिएको अर्थतन्त्र
अर्थतन्त्रको अहिलेको असहज अवस्था बिगत लामो समय देखि मुख्य गरेर अर्थतन्त्रको चार वटा क्षेत्रमा देखिएको प्रवृति र एक आपसमा विकास भएको अन्तर-सम्बन्धले पुष्टि गरेको छ | मुलुकको अर्थतन्त्रको संरचना विप्रेषण, कर्जा, आयात र जग्गामा केन्द्रित छ | आयात र राजश्वलाई मात्र जोडेर गरिएको बिगतको विश्लेषण अप्रयाप्त छ | सो भाष्यमा विप्रेषण लगाएत कर्जा र जग्गाको…
गगन थापाको मुटुमा पनि डरले ढ्यांग्रो ठोकेकै होस्!
ज्योतिषीको हवाला दिएर पचहत्तर बर्ष नाघिसकेका बृद्ध प्रधानमन्त्री शेर बहादुर देउबाले अर्को दुई पटक पनि प्रधानमन्त्री हुने सपना देखेका छन् | पाँच पटक सम्म प्रधानमन्त्री बने पनि देउबाले अहिले सम्म सम्झन लाएकको काम गरेको अनुभूति आम जनताले गरेका छैनन् | बरु आफ्नो हरेक कार्यकालमा केही न केही उत्फत्याङ्ग काम गरेको लामै सुची छ | पजेरो…